بحران کم‌آبی و زنگ خطر کویری شدن دشت اسدآباد همدان

بحران کم‌آبی در دشت اسدآباد تا حدی است که به گفته مسئولان در صورت عدم چاره‌اندیشی تا ۱۰ یا ۱۵ سال آینده احتمال کویری شدن این دشت وجود دارد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اسدآباد، بحران کم‌آبی و موج خشکسالی در اثر کم شدن بارش‌ها در سال‌های اخیر و افت سطح سفره‌های آب زیرزمینی همچون دیگر نقاط کشور چندی است که وضعیت دشت اسدآباد را به ممنوعه بحرانی مبدل کرده و این امر در آینده نزدیک در صورت عدم مدیریت صحیح ضربه سختی برپیکره و اکوسیستم این دشت جلگه‌ای، سلامت حیات و معیشت مردم منطقه خواهد زد، و اگر با شیوه‌های صحیح مدیریتی فکری به حال تسکین این اوضاع نشود باید که در آینده نزدیک در انتظار عواقب وخیم  و کویری شدن و مهاجرت ساکنین این منطقه باشیم.

تا 10 یا 15 سال آینده احتمال کویری شدن دشت اسدآباد وجود دارد

فرماندار شهرستان اسدآباد گفت: وضعیت منابع آب دشت اسدآباد ممنوعه بحرانی شده و در صورت عدم برنامه‌ریزی و مدیریت تا 10 یا 15 سال آینده احتمال کویری شدن این دشت وجود دارد و در زمینه تأمین منابع آب دچار مشکل خواهیم شد.

حسین افشاری اظهار داشت: در حال حاضر در این شهرستان 1682 حلقه چاه آب دارای پروانه وجود دارد که از این تعداد چاه، سالانه بیش از 140 میلیون مترمکعب آب برداشت شده و این میزان برداشت آب از منابع زیرزمینی شهرستان 10 برابر برداشت آب سد اکباتان همدان است.

وی با اشاره به اینکه در دشت اسدآباد تقریبا چاه غیرمجاز وجود ندارد، افزود: در شهرستان اسدآباد 285 حلقه چاه غیرمجاز وجود داشته که تا کنون از این تعداد، 205 حلقه مسدود شده و از 80 حلقه چاه باقیمانده، حکم انسداد 17 حلقه گرفته شده و پرونده مابقی نیز در دست رسیدگی است.

85 درصد زمین‌های کشاورزی دشت اسدآباد به سیستم نوین آبیاری مجهز شده‌اند

افشاری با بیان اینکه شهرستان اسدآباد در انسداد چاه‌های غیرمجاز در استان همدان و کشور پیشرو بوده و بیشترین هدررفت آب ناشی از چاه‌های دارای پروانه در شهرستان است، گفت: در حال حاضر 573 حلقه چاه شهرستان معادل 43 درصد، مجهز به کنتور هوشمند هستند و 85 درصد زمین‌های مستعد کشاورزی دشت اسدآباد به سیستم نوین آبیاری مجهز شده‌اند.

وی با تأکید بر اینکه باید از فشار بر روی زمین‌های زراعی توسط کشاورزان با روی آوردن آنان به سمت دیگر اشتغال‌ها و توسعه صنعت شهرستان بکاهیم، خاطرنشان کرد: تغییر الگوی کشت، انتقال آب از سرشاخه‌های رودخانه به سمت زمین‌های زراعی با لوله، توسعه باغات در اراضی شیب‌دار و تبیین و توضیح اهمیت آب از دیگر اقداماتی بوده که در راستای منابع آبی شهرستان انجام گرفته و باید تداوم داشته باشد.

علی‌رغم انسداد چاه‌های غیر مجاز، اسدآباد در مصرف آب کاهش نداشته است

وی در ادامه با تأکید بر آموزش و تببین چهره به چهره و آگاه‌سازی کشاورزان و روستائیان توسط مدیران امور آب و فاضلاب شهری و روستایی در سطح مساجد روستاها با همکاری بخشداران و دهیاران و شوراها، اظهار کرد: اگرچه اسدآباد در انسداد چاه‌های غیرمجاز پیش‌رو بوده اما در میزان مصرف آب کاهش نداشته که باید با برنامه‌های ترغیبی و تشویقی نسبت به این امر اقدام و هفته‌ای 2 روستا هدف‌گذاری شده و وضعیت و زنگ خطر کاهش منابع آب دشت اسدآباد را برای آنان تببین کرده و نیز از خانوارهایی که در کاهش مصرف آب پیش‌رو بوده‌اند، تجلیل شود.  

میزان بارش‌های اسدآباد 55 درصد کاهش پیدا کرده است

افشاری با بیان اینکه در حال حاضر 98 دهم درصد منابع آب دشت اسدآباد در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اضافه کرد: میزان بارش‌های این شهرستان 84 میلیمتر بوده که نسبت به سال گذشته 44 درصد و نسب به بلند مدت 55 درصد کاهش داشته است.

مدیر شرکت آب و فاضلاب روستایی اسدآباد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت:در حال حاضر شرکت آب و فاضلاب روستایی اسدآباد دارای 12 هزار مشترک تحت پوشش بوده که میزان مصرف آب شرب روستایی در این شهرستان به ازاء هر نفر 220 لیتر می باشد و این در حالی است که الگوی مصرف کشور 117 لیتر بوده و میزان مصرف آب شرب روستاییان تحت پوشش آبفار اسدآباد 2 برابر میانگین کشوری است .

احدی احدی اکمل  با اشاره به اینکه بارش‌های پاییز و زمستان امسال نسبت به میانگین 21 سال گذشته 53 درصد کاهش داشته و با توجه به دمای بالای هوا نسبت به سالیان گذشته تبخیر آب بیشتر و روند کاهش سطح آب‌های زیرزمینی به علت اضافه برداشت و بیلان منفی همچنان ادامه دارد، افزود: عوامل فوق برمنابع آب‌های سطحی (چشمه و قنوات) و زیر زمینی (چاه های دستی ومکانیکی ) اثرات منفی خواهد گذاشت و درسال آینده احتمال خشکسالی و مشکلات تامین آب در بسیاری از روستاها وجود خواهد داشت.

مدیر شرکت آب و فاضلاب روستایی اسدآباد در ادامه اظهار داشت: در این شهرستان متوجه افزایش آیتم‌هایی چون افزایش فسفات و کاتیون و سولفات در آب برخی روستاها از جمله نعمت‌آباد و آهوتپه شده‌ایم.

 احدی‌اکمل تأکید کرد: در صورت عدم مدیریت منابع آبی در سال‌های آینده با مشکل تأمین آب در شهرستان مواجه خواهیم شد و به طور قطع این امر در مهاجرت مردم از روستاها تأثیرگذار است.

کاهش سطح آب‌های زیرزمینی موجب مشکل کمی و کیفی منابع آبی شده است/افزایش نیترات در آب روستاهای اسدآباد

وی افزود: کاهش سطح آب‌های زیرزمینی موجب مشکل کمی و کیفی منابع آبی شده و حتی از نظر کیفی با آنالیزهای 6 ماه یک‌بار متوجه افزایش اکثر آیتم‌هایی چون افزایش سولفات و کاتیون ونیترات در آب برخی روستاها از جمله نعمت‌آباد و آهوتپه شده‌ایم که با چنین روندی در سال‌های آینده نیازمند تصفیه خواهد بود .

این فرد مسئول گفت:مشکل افزایش میزان نیترات آب روستای نعمت آباد در حال حاضر مرتفع شده و با وجود افزایش میزان سولفات آب روستای آهو تپه هنوز وضعیت آب این روستا در حد مطلوب است .

احدی‌ایمان با بیان اینکه افت آب‌های زیرزمینی در دشت اسدآباد موجب آن شده که در برخی روستاها دیگر حفر چاه جدید پاسخگو نباشد، یادآور شد: در 15 سال گذشته 45 حلقه چاه حوزه آب و فاضلاب روستایی شهرستان را به علت رانش و افت آب‌های زیرزمینی از دست داده‌ایم و اگر در حوزه آب کوتاهی کنیم فرزندان و آیندگان با مشکل مواجه خواهند شد .

وی با تاکید بر اینکه بیش از 90 درصد آب منابع آبی در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و در صورت ادامه این روند در سالیان آتی با مشکل و چالش‌های عدیده در تامین آب شرب روستاها مواجه خواهیم شد و آبی برای استخراج وجود نخواهد داشت،گفت: تنها راهکار عبور از بحران آب مدیریت مصرف این مایع حیاتی بوده و نباید این سرمایه خدادادی و ارزشمند به صورت غیر اقتصادی و غیر اصولی هدر رود و یا صرف محصولات کم اهمیتی چون هندوانه و خیار و غیره شود.

مدیر امور آب شهرستان اسدآباد با اشاره به 1680 حلقه چاه مجاز در سطح دشت این منطقه تصریح کرد: در حال حاضر 17 حلقه چاه غیرمجاز در سطح شهرستان وجود دارد که باید نسبت به مسدود ساختن این چاه‌ها اقدام کرد .

محمد ترابیان با اشاره به اینکه تا کنون در شهرستان اسدآباد 205 حلقه چاه غیرمجاز مسدود شده و 48 حلقه چاه فاقد پروانه هستند، اظهار داشت: امسال 8000 مترمکعب در زمینه استفاده از منابع آبی دشت اسدآباد صرفه‌جویی داشته‌ایم .

وی با اشاره به دو پروژه سد تغذیه مصنوعی اداره امور آب شهرستان گفت: یک مورد از طرح‌ها در هلور وارد فاز اجرایی شده و دیگری نیز در شهر آجین به‌زودی انجام خواهد گرفت که در تقویت منابع آب‌های زیرزمینی شهرستان نقش موثری خواهد داشت.

باید با فرهنگ‌سازی کشاورزان را به اصلاح الگوی کشت ترغیب کرد

ترابیان با اعلام اینکه دشت اسدآباد منطقه ممنوعه بحرانی شد، اظهار کرد: باید با فرهنگ‌سازی لازم کشاورزان را به اصلاح الگوی کشت و بهینه‌سازی مصرف آب در بخش کشاورزی از طریق سیستم‌های آبیاری نوین تشویق و ترغیب کرد .

وی در ادامه از نصب 750 کنتور هوشمند بر روی چاه‌های کشاورزی این شهرستان خبر داد و گفت: باید در راستای حفظ منابع آبی و سفره‌های زیرزمینی به دغدغه‌مندی رسیده و این امر جزء اولویت‌ها برای مردم، جامعه و کشاورزان باشد .

 اسدآبادی‌ها پرمصرف‌ترین و بدهکارترین مشترکان آب هستند

مدیر امور آب و فاضلاب شهری اسدآباد هم با بیان اینکه اسدآبادی‌ها پرمصرف‌ترین و بدهکارترین مشترکین آب در استان همدان هستند،اظهار داشت:میزان الگوی ماهیانه مصرف آب برای هر خانوار 4 نفره 18 مترمکعب بوده و این در حالی‌است که مشترکین اسدآبادی بیشترین میانگین مصرف را داشته و بیش از این الگو اقدام به مصرف آب شرب می‌کنند.

محسن اکبری میانگین تولید آب شهر اسدآباد را 200 لیتر در ثانیه اعلام کرد و یادآور شد: شهر اسدآباد با جمعیت 55 هزار و 703 نفر به صورت 100 درصدی تحت پوشش شبکه آبرسانی است.

وی خاطر نشان کرد:مدیریت و اصلاح الگوی مصرف،فرهنگ‌سازی، ترغیب و تشویق در بحث مصرف این مایع حیاتی در این راستا از نقش موثری در گذر از این بحران و تنش آبی را خواهد داشت.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اسدآباد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اسدآباد اظهار داشت: برای آنکه بتوان با این بحران مبارزه کرد باید به مدیریت یکپارچه منابع آب ، داشتن چشم انداز مدیریت آب در سال‌های آینده، اصلاح و تغییر روش‌های آبیاری کشاورزی از روش سنتی به روش مدرن،توسعه کشت‌های گلخانه‌ای و صرف جویی در منابع آب در تمام بخش ها اقدام به فرهنگ‌سازی کرد.

سقراط بیرنگ اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی بیش از پیش استفاده از روش‌های نوین آبیاری چون آبیاری قطره‌ای، نواری(طیفی)، بارانی، تحت فشار و غیره را در شرایط کنونی که با بحران آب مواجه هستیم راهکار مناسب بهره‌وری منابع آبی دانست و گفت:تغییر الگوی کشت و فعالیت مراکز تحقیقاتی در زمینه تولید و معرفی ارقام مقاوم به خشکی و عرضه و معرفی این ارقام به کشاورزان از دیگر راهکارها در مقابله با بحران منابع آب خواهد بود.

به گزارش تسنیم در کنار کارهای عملیاتی، فرهنگ‌سازی برای استفاده از الگوی صحیح مصرف می‌تواند نقش مهم و تاثیرگذاری در گذر از بحران آب و جلوگیری از افت بیش از پیش سفره‌های آب زیرزمینی منطقه داشته باشد که این امر با فرهنگ‌سازی الگوی صحیح مصرف در جامعه باید ترویج شود لذا باید نقش نهادهای آموزشی ، تربیتی و اجتماعی در این بحث پررنگ دیده شود.